Новости

Оваа недела ја посветуваме на нашите уметници, новинари, писатели, спортисти. Токму затоа следните седум дена, секој ден, ќе објавуваме по еден разговор со луѓе од јавниот живот.

Првото интервју за dojran.gov.mk го даде Александра Јуруковска, наша позната новинарка и писателка.

Александра, мислите ли дека туристичките дестинации во Македонија, вклучително и Дојран се доволно добро промовирани/рекламирани во нашата држава, а потоа во странство?

А.Ј – И да и не. Можеби предничи Охрид со сите епитети за него, но како човек кој собира, слуша и раскажува приказни, секогаш мислам дека имаме уште многу што да си раскажеме и себеси и на светот. Секако тука мислам и на приказните за Дојран, за неговата историја, за неговата убавина, топлината не само на езерото и околината, туку и на луѓето што живеат покрај тоа мало водено богатство.

Како автор на книги, новинар и водител што мислите кој е најдобриот начин да се испромовира едно туристичко место?

А.Ј – Повторно, преку приказни. Ми се случувало и не многу атрактивно место, да ми стане фасцинантно токму поради некоја слушната или прочитана приказна за него и обратно, најголемите атракции да бидат празни и голи градби, ако за нив не ве врзе некоја приказна. И кога мислам на приказни, тука мислам на добро осмислена структурирана целосна приказна што ќе значи целосна и одржлива понуда за тоа место.

Знаеме дека патувањата во странство се многу поатрактивни, меѓутоа дали сте се обиделе да ги откриете убавините на Македонија, дали сте патувале на места кои не се толку познати, можеби скриени, но места кои се вредни за посета?

А.Ј – Да, да. И секогаш го велам истото, дека имаме мала, но преубава земја, полна богатства, историја, прекрасна местоположба, вкусна храна и многу, многу приказни. Не можам да се пофалам со оригинални авантури или места кои не биле претходно открени, но можам да кажам дека останувам љубопитна да отидам кај што не сум била и да ги доживеам на мој оригинален начин

Дојранското Езеро е едно од трите природни езера во Македонија, не се сомневам дека сте го посетиле Дојран, може ли да ни ги откриете вашите импресии од престојот?

А.Ј – Неколку многу лични асоцијации за Дојран: мир, спокој, топлина. Паметам еден неверојатен април во Дојран, кога ми се врати мирот што го имав изгубено и вер(б)ата која тогаш ми беше најпотребна. Иако Стар Дорјан не е голем, прошетката од манастирот Марија Магдалена до старата црква Свети Илија ми дојде како вистински аџилак. И секако, очите сами застануваат над водата и почнува откривањето на загатката– каква е бојата на ова чудесно езеро?! Среќно на оние кои трагаат по конечни одговори!

Контрапункт: Еден палав септември полн сонце, калинки низ дворовите, испоседнати рибари на брегот, нивните чамци и кајчиња на мирување, а јас и сопругот пуштени на најјако како трчаме по двајцата палавковци раскокани на топлото јужно сонце. Никогаш не сум се радувала толку многу на песок и езерски брег кај што трчаш и бос и по чорапи. Дојран е и учителот Мирко, неговата куќа-галерија, сите негови слики и креации и топлите пријателски и домаќински разговори со него и неговата сопруга.

Тука се и уште еден – двајца пријатели, од оние со кои не се гледаш често, но знаеш дека се имате, па кафе-муабетот е сончев, дури и кога е врнежливо.

Затоа што сте вљубеник во пишувањето, какви се вашите мислења Дојран да биде домаќин на прозен или поетски фестивал, нешто како пандан на Струшките вечери на поезијата?

А.Ј – Според мене доволни ни се едни Струшки вечери, оти тие не се само на Струга, туку се на цела Македонија, на сите нас, а му припаѓаат и на светот, на културата на светот. Дојран треба и може да биде средиште на книжевен и културен настан по свој терк и калибар, со свои обележја, структура и мисија. Таа топлина и убавина и на природата и на луѓето може да биде прекрасно прибежиште за сите креативци, а ним секогаш им е потребно место во кое се чуствуваат како дома.

Би го препорачале ли Дојран како дестинација за одмор на вашите пријатели од странство?

А. Ј – Секако, и тоа поради мирот, спокојот, гостопримството, прекрасната храна. Го замислувам како убава резиденција за писатели, сликари, работилници за сценарио, драмски текстови и слично. Го препорачувам на сите што уживаат и во осаменост, но и во топли човечки муабети, какви што се‘ поретко ги има во забрзаното секојдневие.

Дали сте слушнале или можеби сте го вкусиле познатиот дојрански специјалитет “риба на трска”, дали можеби знаете за останатите кулинарски специјалитети кои се синоним за Дојран?

А.Ј – Риба на трска да, но јас ги обожавам лангидите.

Од вашата приватна фото архива, дали може да споделите фотографии направени во Дојран.

За сите оние кои планираат да дојдат во Дојран, кој би бил вашиот совет, препорака, место кое мора да се види/нешто што мора да се направи додека се престојува овде?

A.J – Да се шета на сонце покрај езерото колку што може подолго, да се пие кафе колку што може помераклиски, да се дели трпезата со драги луѓе во некое од ресторанчињата, да се купи маслиново масло од локалците, да се тихува.

Ви благодариме Александра за разговорот. Ве очекуваме во Дојран.

Дојран е интересен и за медиумите надвор од границите на нашата држава. Новинарска екипа од соседна Република Грција неколку денови ќе престојуваат во Дојран и ќе снимаат репортажа за знаменитостите во нашата општина, за езерото, историјата, културата…

Градоначалникот на Општина Дојран даде изјава за репортажата која ќе се емитува на грчката национална телевизија, а им обезбедивме и соговорници кои ќе зборуваат за богатото минато на градот, легендите, но и за рибарството, стопанството и туризмот.

Самите новинари истакнаа дека Дојран им оставил прекрасен впечаток и дека планираат набрзо да го посетат нашето туристичко место и приватно да престојуваат овде.

Секогаш е убаво кога странски екипи се интересираат за Дојран, кога сакаат да го овековечат нашето туристичко место со фотографии и репортажи, а нам ни е задоволство да соработуваме со новинарски екипи кои сакаат да не промовираат надвор од границите на нашата земја.

Според Програмата за еднакви можности помеѓу жените и мажите во Општина Дојран, оваа календарска година предвидено е да се реализираат обуки за спречување на врсничкото насилство односно булинг во училиштата, како и обука, односно предавања за спречување на малолетнички бракови.

Во соработка со стручни лица од Центарот за социјални работи од Гевгелија изминатиот период се спроведуваа обуките за спречување на малолетничките бракови. Истите е замислено да се одвиваат во основните училишта во сите населени места од општината, како и во домовите на таргет – семејства, односно семејства во социјален ризик и семејства каде живеат малолетници, а стручниот тим се согласил дека е добро да бидат посетени и кај нив да се одржи обуката за спречување на малолетничките бракови.

Наидовме на огромен интерес за темата, беа посочени примери од страна на учесниците во обуката, особено од ромски и турски семејства за вонбрачни заедници на малолетници, како и неколку примери за малолетнички бракови од нивното непосредно опкружување.

Ставот на стручните лица е дека малолетничките бракови се аметнати од неискоренетите стереотипи во традиционалните семејства, според искуството на експертите, најчесто очекувањата се дека девојчињата треба да останат во семејството, да помагаат околу домаќинството, да се грижат за своите помали браќа и сестри, а таму каде што има млади мајки да се грижат за своите деца. Тоа е и клучната и главната причина зошто го напуштаат образованието, но не е единствената. Според законот за семејство, во брак може да стапи лице кое има наполнето 18 години. Во случај лицето да е малолетно надлежниот суд може да одлучи дека лице коешто наполнило 16 години може да стапи во брак, доколку исполнува одредени критериуми за физичка и ментална зрелост по процена од центарот за социјални работи и здравствена институција да добие дозвола да стапи во брак.

Но, иако се ретки, постојат малолетнички бракови што не можат да се официјализираат заради тоа што лицата кои сакаат да живеат во брачна заедница не го исполнуваат тој законски минимум од 16 години. Според Кривичниот законик, детските бракови се забранети, а животот во вонбрачна заедница со малолетни лица се смета за повреда на правата на децата и претставува кривично дело. Околу 15-20 проценти од малолетничките бракови се помеѓу децата Роми. Сепак, ова не треба да биде причина за стигматизација за ромската заедница затоа што останатите 80-85 проценти припаѓаат на другите етнички заедници во нашата држава.

Освен што малолетничките бракови имаат негативно влијание врз здравјето на младите девојчиња тоа е и една од причините за напуштањето на училиштето. Раната бременост може да ги принуди девојчињата да го напуштат училиштето без да ги завршат студиите и без потребните вештини, тие се соочуваат со тешкотии да најдат работа и следствено се изложени на висок ризик од сиромаштија.

Токму поради овие причини, Општина Дојран заедно со стручниот тим од Центарот за социјални работи и во наредниот период ќе врши едукација за ризикот од малолетнички бракови, како и нивното спречување и одложување за подоцна во животот.

Иако темата за малолетнички бракови не е многу актуелна, сепак неспорен факт е дека истите се случуваат. Од едно истражување пред неколку години во Р. Македонија од склучени 14.000 бракови, 13% од нив се малолетнички.

Токму затоа, Општина Дојран преку Програмата за еднакви можности помеѓу жените и мажите предвиде одржување на обуки заедно со стручни лица од Центарот за социјални работи – Гевгелија, за важноста од продолжување на образованието, предизвиците кои ги носи бракот и семејството, особено ако се склучат премногу рано во животот.

Информативните средби ќе се одржат во сите населени места во Општина Дојран започнувајќи од 29 август, а ќе траат до 5ти септември. Термините за секоја информативна средба ќе бидат дополнително објавени. На истите, предвидено е да присуствуваат деца од училишна возраст, како и нивните родители. Интерактивниот пристап и можноста да се разговара со стручни лица пред се на оваа тема, а потоа и на сите останати теми кои ги засегаат младите од општината е главна карактеристика на состаноците од ваков тип.

Според законот за семејство, во брак може да стапи лице кое има наполнето 18 години. Во случај лицето да е малолетно надлежниот суд може да одлучи дека лице коешто наполнило 16 години може да стапи во брак, доколку исполнува одредени критериуми за физичка и ментална зрелост по процена од центарот за социјални работи и здравствена институција да добие дозвола да стапи во брак. Според Кривичниот законик, детските бракови се забранети, а животот во вонбрачна заедница со малолетни лица се смета за повреда на правата на децата и претставува кривично дело. Освен што малолетничките бракови имаат негативно влијание врз здравјето на младите девојчиња тоа е и една од причините за напуштањето на училиштето. Раната бременост може да ги принуди девојчињата да го напуштат училиштето без да ги завршат студиите и без потребните вештини, тие се соочуваат со тешкотии да најдат работа и следствено се изложени на висок ризик од сиромаштија.

Програмата за еднакви можности годинава предвидува обуки и за врсничко насилство, булинг во училиштата. Благодарение на поддршката и слухот на советниците од Советот на Општина Дојран за ваквите проблеми, обуките за врсничко насилство, како и информативните состаноци за малолетничките бракови се реализираат на високо ниво, односно со стручни лица и претставници од релевантни институции.

Се известуваат граѓаните од општините во Југоисточниот регион, дека во период од  22 и 23 Јуни 2022 година, во раните утрински часови ќе се изврши авионска дезинсекција против возрасни комарци со следниот распоред:

• На 22.06.2022 (Среда), во општините Струмица и Гевгелија
• На 23.06.2022 (Четврток), во општините Богданци, Босилово, Василево, Валандово, Дојран, Конче, Ново Село и Радовиш.

  Доколку временските услови се неповолни, авионската дезинсекција ќе се изврши првиот нареден ден,  кога временските услови ќе бидат подобри.  

  Ги известуваме пчеларите навреме да ги преземат потребните мерки за заштита на пчелите.